Vloerpatronen in gevangenis geven maat en kleur

Hier negen eikenbladeren, daar een enkel eikenblad. Het lijkt zo willekeurig, de verschillende blauwe vlakken met zwarte eikenbladeren in de centrale hal van de gevangenis in Sittard. Maar niets is minder waar. Het is een kunstwerk, gebaseerd op een cijferreeks.

Regels en cijfers

‘Het getalsysteem van Haagmans stamt uit zijn academietijd. De kunstenaar zei daar over: “Ieder ging op zijn eigen houtje maar wat prutsen. Daar zag ik niks in. Het probleem met schilderen is dat er te veel kleuren zijn en je kan te veel kanten op met de kwast. Als je dat niet beperkt, wordt het een zooitje. Dus had ik regels nodig die ik mezelf oplegde om de keuzevrijheid te beperken.” Hieruit volgde zijn eigen getalsysteem, een specifieke volgorde van cijfers’, voegt Corrie toe. Dat systeem komt voor in veel van Haagmans schilderijen en hij besloot om de vloer van de gang ook te gebruiken als een schilderij.

Recyclebaar

Nu, zo’n 34 jaar later, is deze vloer van de Penitentiaire Inrichting (PI) Sittard aan vervanging toe. Al die jaren is de centrale gang intensief belopen. Het is een overdekte, door glaswanden afgesloten, passage en het vormt een centrale verbinding tussen verschillende ruimtes. Daarnaast lopen ook het personeel en de bezoekers over de vloer van Haagmans.

Bij zo’n project zijn veel partijen betrokken, legt Corrie uit: ‘Na uitgebreid overleg met de projectleiding van het Rijksvastgoedbedrijf, de kunstenaar, de PI en de aannemer, hebben we uiteindelijk besloten de nieuwe vloer in de kunststof PVC uit te voeren. Hoewel het een ander materiaal is dan het originele linoleum zijn de hoofdkleuren nagenoeg hetzelfde als in de oude vloer. En de grote voordelen zijn dat het nieuwe PVC weinig onderhoud vraagt én dat het recyclebaar is.’

Bospad

In 1990 was de opdracht voor de PI Sittard “om de gang via vloerpatronen maat en kleur te geven”. In zijn ontwerp zag Fons Haagmans de centrale gang als een bospad, gelegen tussen twee binnenplaatsen. Op dat pad zijn toevallig wat eikenbladeren, symbool voor Limburg, neergevallen. Hier negen, daar één. Het lijkt zo willekeurig, maar wie het verhaal van de cijferreksen erachter kent, weet beter.

Afbeeldingen Ilse Leijtens / Rijksvastgoedbedrijf