Waarom het tekort aan docenten informatica een rem zet op innovatie

Nederland wil koploper zijn in digitalisering en technologie. Maar wie leert de volgende generatie programmeren, data analyseren en kritisch nadenken over AI? Het antwoord is pijnlijk simpel: te weinig mensen. Het tekort aan docenten informatica is al jaren het grootst van alle vakken in het voortgezet onderwijs – en de prognoses zijn weinig hoopvol.

Een groeiende kloof

Terwijl bedrijven schreeuwen om IT-talent, verdwijnt het vak informatica op steeds meer scholen. Geen docent? Dan maar schrappen. Het gevolg: leerlingen missen de kans om digitale vaardigheden te ontwikkelen die ze later hard nodig hebben. Programmeren, datastructuren begrijpen, cybersecurity – het zijn geen luxe-onderwerpen meer, maar basiskennis voor de arbeidsmarkt van morgen.

Volgens onderzoek van UWV behoort informatica samen met andere exacte vakken tot de permanente tekortvakken. De verwachting is dat dit tekort de komende jaren alleen maar groter wordt. Voor scholen betekent dit dat ze creatief moeten zijn: onbevoegde docenten inzetten, vakken samenvoegen of het vak helemaal laten vallen.

Techniekonderwijs begint vroeg

Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Via programma's als Techkwadraat werken scholen, bedrijven en organisaties samen om kinderen en jongeren al vroeg kennis te laten maken met techniek en technologie. Die aanpak is nodig, want interesse voor IT begint niet pas in de bovenbouw van de middelbare school.

Toch blijft de vraag: wie staat er voor de klas? Zonder docenten die het vak kunnen overbrengen, blijft techniekonderwijs een papieren ambitie.

Kansen voor overstappers

Het goede nieuws is dat de sector actief zoekt naar versterking. IT-professionals die overwegen om het onderwijs in te stappen, vinden een arbeidsmarkt die hen met open armen ontvangt. Via zij-instroomtrajecten kun je je bevoegdheid halen terwijl je al lesgeeft. Universiteiten en hogescholen bieden speciale programma's voor mensen met een technische achtergrond die de overstap willen maken.

Het salaris is misschien minder dan in het bedrijfsleven, maar de arbeidsvoorwaarden zijn solide en de vakantiedagen ruim. En dan is er nog iets wat geen enkel techbedrijf kan bieden: de voldoening van een klas vol leerlingen die door jouw uitleg ineens snappen hoe een algoritme werkt.

Wie interesse heeft, kan terecht bij diverse platforms waar docent informatica vacatures worden aangeboden. Van vmbo tot vwo, van tijdelijke opdrachten tot vaste aanstellingen – de mogelijkheden zijn er.

Investeren in de toekomst

Het tekort aan informaticadocenten is meer dan een onderwijsprobleem. Het is een economisch risico. Bedrijven die nu innoveren met AI, data en automatisering, hebben straks mensen nodig die deze technologieën begrijpen en kunnen door ontwikkelen. Die mensen zitten nu op school. De vraag is alleen: krijgen ze de kans om het vak te volgen?

Voor een land dat voorop wil lopen in technologie, is investeren in informaticaonderwijs geen keuze – het is noodzaak.