2023 opnieuw recordjaar voor geschillen over bouwen
Het aantal juridische geschillen over bouwzaken en zonnepanelen bereikte in 2023 opnieuw een record. Zo steeg het aantal bouwzaken met maar liefst 36 procent tot 11.100 meldingen. Bovendien zijn er aanzienlijk meer juridische hulpvragen over zonnepanelen (+28 procent) dan vorig jaar, terwijl toen al sprake was van een verdubbeling in vergelijking met 2021. Het totale aantal meldingen dat Stichting Achmea Rechtsbijstand (SAR) heeft ontvangen (118.776) blijft wel stabiel ten opzichte van 2022 (119.588). Een snelle stijger in de categorie ‘Werk & Inkomen’ is daarnaast het aantal geschillen over ziekte en re-integratie (+15 procent). Dit blijkt uit de Juridische Barometer 2023 van SAR, één van de grootste rechtshulpverleners van Nederland.
Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van stijgende prijzen en leveringsproblemen in de bouw, door een tekort aan materialen, hoge grondstoffenprijzen en personeelstekorten. Mede door de hoge energieprijzen maken steeds meer Nederlanders daarnaast werk van de verduurzaming van hun woning en dat wordt ook weerspiegeld in de aard van de juridische hulpvragen. Zo was het aantal geschillen over bouwzaken nog nooit zo hoog. Deze geschillen nemen, net als vorig jaar, onverminderd toe: van 8.165 in 2022 naar 11.100 in 2023. Dit komt omdat verbouwingen niet voldoen aan de verwachtingen, te lang duren of dat materialen te laat of helemaal niet worden geleverd. Ook ontstaat vaak onenigheid over de prijzen, omdat aannemers de hogere inkoop- en loonkosten doorberekenen aan klanten. Tegelijkertijd ziet SAR ook een stijging (+15 procent) van het aantal vragen over verborgen gebreken in de woning die bijvoorbeeld kunnen ontstaan door klimaatverandering en overmatige regenval, zoals paalrot of funderingsproblemen.
Geschillen over verduurzaming nemen onverminderd toe
Doordat veel Nederlanders hun woning verduurzamen, nemen ook conflicten met buren toe (+5 procent). Zo wordt de schittering van zonnepanelen of geluidsoverlast van warmtepompen door buren vaak als hinderlijk ervaren. Verder is er regelmatig onenigheid over waterschades die worden veroorzaakt doordat de aannemer van de buren onder de maat presteert. Tegelijkertijd beklagen óók veel afnemers zich over de kwaliteit van zonnepanelen. Zo is in 2023 - net als in het voorgaande jaar - sprake van een forse toename (+28 procent) van het aantal geschillen met leveranciers van zonnepanelen. Net als bij geschillen over bouwzaken wordt dit veroorzaakt door overeenkomsten die niet worden nagekomen, leveringsproblemen en een gebrek aan gekwalificeerde monteurs. Door deze optelsom van factoren worden de zonnepanelen niet deskundig geïnstalleerd, voldoen zij niet altijd aan de kwaliteitseisen of is sprake van lange levertijden.
Werkgerelateerde geschillen na jaren van daling weer in de lift
Terwijl het aantal werk gerelateerde geschillen in 2020 nog een piek bereikte, nam dit in de jaren die volgden snel af. Zo was in 2022 sprake van een daling van 12 procent in vergelijking met het voorgaande jaar. In 2023 (+6 procent) doet zich echter een kentering voor en stijgt het aantal meldingen voor het eerst sinds twee jaar, vooral als het gaat om juridische conflicten over ziekte en re-integratie (+15 procent). “Deze stijging is mede het gevolg van de krappe arbeidsmarkt en de hoge werkdruk die dit voor medewerkers met zich meebrengt. Als een medewerker vervolgens ziek wordt, komt er nog meer druk op collega’s te liggen, met het risico op extra uitval en geschillen daarover tot gevolg”, vertelt Pablo Wilke, gespecialiseerd jurist Arbeidsrecht van Stichting Achmea Rechtsbijstand.
Sterke stijging juridische hulpvragen na online fraude
Uit de data van SAR blijkt verder dat steeds meer Nederlanders worden getroffen door online fraude. Het aantal juridische hulpvragen over deze vorm van oplichting is in 2023 met 21 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar. Zo worden veel mensen slachtoffer van phishing, fraude via Whatsapp of nep-websites die niet van echt te onderscheiden zijn. Toch blijft het totale aantal meldingen met 515 beperkt. “Mogelijk weten mensen de weg naar een juridische oplossing niet altijd te vinden of weten ze niet waar ze moeten beginnen. We zetten daarom veel in op preventie en geven mensen praktische tips over hoe ze problemen kunnen voorkomen en welke stappen ze kunnen zetten wanneer een probleem zich voordoet. En komt iemand er zelf niet uit, dan helpen we consumenten die daarvoor verzekerd zijn graag verder om tot een oplossing te komen”, aldus Iris Antonissen, gespecialiseerd jurist Civiel recht van Stichting Achmea Rechtsbijstand.