Eén fabriek, twee realiteiten: hoe digital twins de maakindustrie versnellen

Digital twins worden steeds populairder. Er wordt voorspeld dat de wereldwijde markt voor digital twins in 2030 meer dan 150 miljard dollar aan omzet zal kennen. In verschillende sectoren helpen ze processen slimmer maken, onderhoud voorspellen en productielijnen optimaliseren. Ook binnen de Nederlandse maakindustrie zijn al verschillende cases bekend. 

De technologie staat niet stil en nieuwe ontwikkelingen maken digital twins steeds intelligenter en veelzijdiger. Tobias Thelemann, productmanager voor mechanische componenten en elektrische installaties bij reichelt elektronik, ziet van dichtbij hoe digital twins de maakindustrie veranderen en welke kansen dat biedt.

Digital twin: van niche naar succesmodel

De oorsprong van de digital twin ligt in de auto-industrie, waar hoge kwaliteitseisen en korte ontwikkelcycli innovatie afdwongen. Inmiddels heeft de hele machinebouw de technologie omarmd.

“Waar het vroeger vooral ging om het monitoren van kritieke onderdelen, zoals pompkleppen of het verbeteren van assemblageprocessen, zien we nu veel bredere toepassingen”, legt Thelemann van reichelt elektronik uit.

Ook buiten de fabriekspoort is de digital twin in opmars. Stedenbouwkundigen simuleren verkeersstromen voor slimme steden, energiebedrijven voorspellen storingen in centrales en ziekenhuizen gebruiken virtuele modellen om complexe zorgprocessen te optimaliseren. De digital twin wordt steeds meer het instrument om grip te krijgen op complexe systemen.

Van digitale kopie naar slimme assistent

Waar een digital twin eerst vooral een statisch model was, ontwikkelt het zich nu tot een intelligente partner. De grote omslag? Data. Bedrijven beschikken inmiddels over volwassen datastrategieën en kunnen enorme hoeveelheden sensordata realtime analyseren.

“Dankzij geavanceerde algoritmes zien we trends die je vroeger simpelweg over het hoofd zou zien”, zegt Thelemann van reichelt elektronik. “Kleine afwijkingen, verspreid over langere tijd, worden ineens zichtbaar.”

Door meerdere machines, productiestappen en datasets te koppelen, ontstaat er een holistisch beeld van het complete ecosysteem. Digital twins doen niet alleen meer aan monitoring, maar leveren inzichten waarmee bedrijven sneller en slimmer kunnen beslissen.

Praktijkvoorbeeld: Siemens’ Industrial Copilot

Tijdens Hannover Messe 2025 demonstreerde Siemens hoe ver de technologie inmiddels is. Hun Industrial Copilot, bekroond met de Hermes Award, brengt AI direct naar de productievloer. De Copilot is geïntegreerd in het industriële edge-ecosysteem en uitgebreid met AI om AI-modellen zo dicht mogelijk bij de machines in de productieomgeving te brengen, waardoor werknemers direct toegang hebben tot AI op de werkvloer. Een belangrijk voordeel is bijvoorbeeld de AI-ondersteunde vertaling van machineberichten naar menselijke taal. Hierdoor kunnen geschoolde werknemers foutmeldingen sneller begrijpen en afhandelen.

De Siemens Industrial Copilot integreert alle processen in de industriële value chain, van ontwerp en planning tot centrale stappen zoals discrete productie en procesproductie, tot en met service. De Copilot kan al in het ontwerpproces helpen bij het navigeren door de software en bijvoorbeeld AI-gebaseerde aanbevelingen doen voor de productie. Later helpt hij bij het optimaliseren van workflows in de productie en doet hij suggesties voor ploegendienstplanning of betere samenwerking tussen mens en machine.

Krachtigere digital twins die in het hele ecosysteem zijn geïntegreerd, spelen een sleutelrol bij het bieden van een zo goed mogelijk overzicht van alle processen aan besluitvormers. Met behulp van deze intelligente analyses kunnen zij de juiste stappen nemen om de productiviteit van hun bedrijven te verhogen en stilstand tot een minimum te beperken.

De toekomst: twins in meervoud

Eén twin is mooi, maar de echte kracht zit in samenhang. In de toekomst zullen complete fabrieksnetwerken worden gespiegeld in digitale ecosystemen. Machine learning en AI maken twins slimmers, robuuster en schaalbaarder.

“Vooral in sectoren met volatiele supply chains is een totaaloverzicht cruciaal”, benadrukt Thelemann van reichelt elektronik. “Bedrijven die nu investeren in geïntegreerde digital-twinplatformen bouwen een voorsprong op die straks het verschil maakt tussen volgen en leiden.”