Helft van de Nederlandse bedrijven ziet zichzelf als AI-koploper

Meer dan de helft van de Nederlandse organisaties (52%) beschouwt zichzelf als ‘early adopter’ op het gebied van AI, terwijl slechts vijftien procent AI daadwerkelijk volledig geïntegreerd heeft in de processen. Deze kloof tussen ambitie en uitvoering toont aan dat Nederlandse bedrijven worstelen met het opschalen van AI-initiatieven van experiment naar organisatiebrede implementatie. 

Dit blijkt uit onderzoek van businesstransformatie- en IT-dienstverlener Conclusion, uitgevoerd onder 517 professionals die verantwoordelijk zijn voor AI binnen organisaties van 50+ medewerkers.

Van strategie naar praktijk

De strategische ambities op het gebied van AI zijn groot. Negentig procent van de ondervraagde organisaties beschouwt AI als cruciaal voor hun toekomststrategie. Ruim de helft (56%) heeft al een AI-strategie ontwikkeld, terwijl veertig procent aangeeft daar momenteel mee bezig te zijn. Slechts één procent van de organisaties positioneert zichzelf als ‘laggard’ die zeer terughoudend is en alleen verandert als het echt noodzakelijk is. Toch geeft het onderzoek ook een ander beeld. Een forse minderheid van vijftien procent geeft aan dat AI volledig geïntegreerd is in hun processen. De meest voorkomende AI-toepassingen zijn data-analyse en het genereren van inzichten (48%), procesautomatisering (35%) en product- of dienstontwikkeling (34%).

Kenniskloof belemmert opschaling

De grootste uitdaging bij AI-implementatie blijkt het gebrek aan kennis en expertise (33%). Dit tekort uit zich vooral in de AI-geletterdheid van medewerkers. Opvallend is dat 44 procent nog geen concrete stappen heeft gezet om medewerkers op te leiden in AI-geletterdheid, ondanks dat ze wel op de hoogte zijn van deze verplichting middels de EU AI Act. Slechts één op de tien (13%) is volledig op de hoogte van de verplichtingen rondom AI-geletterdheid en heeft ook daadwerkelijk een trainingsprogramma geïmplementeerd.

Urgentie en toekomstangst

De urgentie om te handelen is groot: veertig procent van de organisaties gelooft dat bedrijven die AI niet omarmen binnen vijf jaar irrelevant zullen zijn. Deze overtuiging verklaart mogelijk waarom zoveel organisaties zichzelf als early adopter beschouwen; er is een duidelijke behoefte om voorop te lopen en niet achter te raken op de concurrentie.

Tomas van den Nieuwendijk, Directeur Conclusion AI 360: “Het onderzoek toont een interessante paradox: organisaties zijn massaal begonnen met AI-experimenten en zien zichzelf graag als early adopter, maar hebben nog moeite met de overgang naar volledige organisatiebrede integratie. De echte uitdaging ligt niet in het starten van AI-initiatieven, maar in het succesvol opschalen ervan. Dit vraagt om een

fundamentele verschuiving van experimenteren naar structurele implementatie, waarbij kennis, cultuur en verandermanagement centraal staan. Organisaties moeten investeren in AI-geletterdheid van hun medewerkers en durven kiezen voor een langetermijnstrategie in plaats van ad-hoc experimenten.”