Wereldprimeur Het Nationale Theater: AI-bril met realtime ondertiteling in 223 talen

Het Nationale Theater kondigt vandaag, op Global Accessibility Awareness Day, een technologische innovatie aan voor de podiumkunsten: een slimme bril die live gesproken tekst van acteurs omzet naar real-time ondertiteling in 223 talen. Voor iedereen die graag naar het theater wil, maar geen of beperkt Nederlands spreekt, doof of slechthorend is, zijn voorstellingen toegankelijk(er) geworden dankzij de nieuwe AI-gedreven technologie. Het Nationale Theater bedacht het concept voor deze innovatie, genaamd LiveText en biedt de service in het najaar gratis aan in haar theaters en op tournee. Eind juni, op het Holland Festival, wordt LiveText officieel geïntroduceerd.

Vernieuwd concept van de slimme bril

Op dit moment zijn slimme brillen en boventiteling voor theaters sporadisch beschikbaar. Dit komt onder meer door de arbeidsintensieve aanpak van vooraf in te voeren scripts. Met de innovatieslag van LiveText worden 223 talen beschikbaar op ieder gewenst moment, inclusief talen met een andere leesrichting, tekens en letters. Daarmee worden zowel niet-Nederlandstaligen als ook 1,5 miljoen doven en slechthorenden in Nederland bij theatervoorstellingen bediend. Hoewel ontwikkeld voor theater, is de technologie breder toepasbaar, bijvoorbeeld bij meertalige congressen of internationale live-evenementen. Het concept voor de bril is bedacht door Het Nationale Theater, ontwikkeld met partner XRAI op basis van Dante technologie.   

Hoe de technologie werkt  

Uniek aan de toepassing is dat de ondertiteling gebaseerd is op de acteursstemmen en niet op een vooraf ingevoerd toneelscript. Het geluid (spraak of zang) wordt via de microfoon van iedere individuele acteur via de audiotafel doorgezonden naar de software. Die software zet de gesproken woorden real-time om naar tekst, al dan niet vertaald, en zendt de ondertiteling direct naar de slimme bril in de zaal. Bezoekers zien de tekst op dezelfde afstand als waar zij de acteurs zien staan, wat bijdraagt aan een rustige kijkervaring. Met verschillende kleuren wordt duidelijk wie aan het woord is.

Cees Debets, directeur van Het Nationale Theater:  “We zijn trots op de wereldprimeur van deze innovatieve service voor niet-Nederlandstaligen, doven- en slechthorenden. Het Nationale Theater zet hiermee een nieuwe stap in het toegankelijk maken van theater voor iedereen. We werken er hard aan om de kennis over deze innovatie te delen met andere theaters en producenten. Hoe vaker we dit als sector inzetten, hoe meer mensen in Nederland én wereldwijd zonder drempels van theater kunnen genieten.” 

Voorloper toegankelijkheid 

Het Nationale Theater werkt al jaren actief aan het toegankelijk maken van theater voor mensen met een beperking. Dit project is aanvullend op de bestaande dienstverlening. De innovatie is ontwikkeld met steun van Cultuurloket DigitALL. In het najaar begint Het Nationale Theater met het gratis beschikbaar stellen van de bril aan het publiek in Den Haag en op tour. Tot die tijd wordt de bril uitgebreid getest en doorontwikkeld in samenwerking met de doelgroepen.